وکیل پایه یک موظف است که متن وکالت‌نامه و قرارداد مالی را به طور واضح و به قید رقم دقیق حق‌الوکاله تنظیم کند و یک نسخه از وکالت‌نامه در اختیار موکل قرار دهد. به عبارت دیگر، در یک قرارداد وکالت که می تواند از نوع کاری و یا وکالت دعاوی باشد، به فردی که صاحب حق و یا صاحب اختیار است، موکل گفته می شود. به خاطر داشته باید، موکل می بایست حق استفاده از یک حق را داشته باشد تا بتواند به فرد دیگری وکالت دهد و او را به عنوان وکیل خود منصوب کند. یک وکیل مدافع، مجبور است در راستای حمایت و دفاع از حقوق موکلش، از خودگذشتگی کرده و در برخی جاها حتی ناچار است خود را نادیده بگیرد تا در این بین هیچ حقی ضایع نشود. این فرد در زمان دفاع، نمی تواند نظرات قضائی خود را بیان کند و می بایست طبق مقرراتی که در قانون تعیین شده، کار خود را انجام دهد.
- وکیل کیفری در اموری که نیاز به اقامه دعوی کیفری مانند سرقت، خیانت در امانت، کلاهبرداری، انتقال مال غیر، جعل، استفاده از سند مجعول و … به فعالیت می پردازد.
- پس از وصول درخواست،شعبه عرایض آن را بررسی می کند اگر درخواست ناقص باشد نواقص را به دفتر اعلام می کند و اگر کامل باشد عقیده را در پیشرفت دعوی نوشته و در صورتیکه پیشرفت داشته باشد آن را به شعبه قضائی تسلیم می کند و شعبه قضائی وکیل معاضدتی را برای متقاضی تعیین می نماید.
- آن دسته از وکلایی که از کانون وکلای دادگستری پروانه اخذ می‌کنند ابتدا به صورت ۲ سال کار آموزی دوره را طی می‌کنند و میتوانند زیر نظر وکیل سرپرست نسبت به دفاع از حقوق موکل اقدام کنند و پس از طی ۲ سال و همچنین تایید صلاحیت علمی و گزینش‌های مربوطه موفق به اخذ پروانه وکالت پایه یک شوند.
- در دعاوی کیفری شاکی و متهم حق دارند که از وکیل استفاده کنند و اگر متهم توانایی مالی برای انتخاب ومعرفی وکیل نداشته باشد می تواند از دادگاه درخواست کند تا برای او وکیل تعیین نماید.
کسانی که در آزمون وکلای قوه قضاییه ثبت‌نام می‌کنند هم پس از قبولی در آزمون وارد دوره کارآموزی وکالت می‌شوند. در صورتی که شخص مورد نظر این دوره را هم با موفقیت پشت سر بگذارد و بتواند حدنصاب نمره را در آزمون وکالت پس از کارآموزی کسب کند، به عنوان وکیل قوه قضاییه میتوانند مشغول به کار شود. به وکیلی که تحصیلات خود را در مقاطع لیسانس و بالاتر در رشته های حقوق، مبانی و فقه گذرانده است و در آزمون کانون وکلای دادگستری در میان رقابت سرسخت و سنگین رقبا موفق به کسب رتبه بالایی شده است وکیل پایه یک دادگستری می گویند. انواع وکیل پایه یک دادگستری بعد از گذراندن دوره کارآموزی پروانه وکالت کسب می کنند و می توانند به پرونده های حقوقی گوناگونی رسیدگی نمایند. اگر شخصی تحصیل کرده رشته حقوق باشد ولی شغل او وکالت نباشد، بخواهد به صورت اتفاقی برای حل مشکلاتی که بستگان نزدیک او در مراجع قضایی دارند، خارج از چرخه و آزمون‌های سخت کانون وکلای دادگستری، از این کانون برای همان مورد خاص پروانه وکالت موردی بگیرد، با طی مراحل قانونی و پرداخت هزینه مربوطه می‌تواند به این امر اقدام کند.
وظایف وکیل کیفری چیست؟
باتحقق وکالت،همه اقدامات واعمالی که وکیل درموضوع وکالت وحدود اختیارات تعیین شده،انجام میدهد به منزله ی اقدامات واعمال موکل است. وکیل درمقابل قبول وکالت وعلی الاصول به نسبت حجم اقدامات واعمال انجام شده درحدود قرارداد وچنانچه قراردادی دراین خصوص بسته نشده باشد،درحدودتعرفه قانونی،مستحق حق الوکاله است. وکالت وکیل می بایست درنظردادگاه محرز باشد.درحقیقت،چون علی الاصول تمام اقدامات واعمال وکیل نسبت به موکل،درحدود وکالت نامه،موثروازنظردادگاه نیزبه منزله ی اقدامات واعمال موکل است،وکالت وکیل باید اثبات شود. آیین دادرسی دارای مسائل دشوارو دقیقی است که احاطه برآنها برای اشخاص غیرحقوقدان ،به آسانی وسرعت میسّرنمیشود.به همین دلیل استفاده از وکیل میتواندبسیارراهگشا باشد.
وکیل کیست و وظیفش چیست؟
وکلای دادگستری باید حتما دارای پروانه وکالت برای شروع و ادامه فعالیت به عنوان یک وکیل، باشند. اما مشاوران حقوقی صرفا با داشتن مدرک کارشناسی حقوق و دانش لازم و کافی میتوانند در شرکت ها و سازمان های خصوصی فعالیت کنند. بر اساس اصل 35 قانون اساسی همه اشخاص در دعاوی مختلف، حق داشتن وکیل را دارند. در کشور ما به دلیل اصول خاص آیین دادرسی، یادگیری فنون و روش های آن توسط افراد عادی و بی تجربه در زمینه حقوقی کار بسیار دشوار و وقت گیری است. زیرا وکلا با دانش و آگاهی که نسبت به قوانین مختلف، رویه قضایی و اصول و آیین دادرسی دعاوی دارند، میتوانند راهگشای افراد در هنگام بروز مشکلات حقوقی باشند.
وکیل باید پایبند به اخلاق و وجدان کاری باشد و از این رو سعی کند تا به تعهداتی که در قبال موکل خود دارد عمل کند. به این تخلف در دادسرا و دادگاه انتظامی کانونی رسیدگی خواهد شد که تخلف در حوزه آن انجام شده است. بسته به میزان حق‌الوکاله، مبلغی از آن به عنوان پیش پرداخت به وکیل داده می‌شود و باقی مبلغ با توافق طرفین و طی مدت‌های تعیین شده و اقساطی پرداخت می‌شود. وکلا در قبال قبول وکالت اشخاص، دستمزدی دریافت می‌کنند که به آن حق‌الوکاله گفته می‌شود.