هنگامی که بسیجیان یا افراد ایثارگر با مشکلات حقوقی مواجه شوند، وکلای قضائی که در قانون سپاه از دفتر حمایت قضایی پروانه دریافت نموده اند به عنوان وکیل ایثارگران یا بسیجیان در محاکم قضایی حاضر شده و خود را با نام وکیل حمایتی معرفی می نمایند. در برخی موارد که فرد دسترسی مستقیم به انتخاب وکیل ندارد مانند افرادی که در حبس هستند یا امور اداری داخلی برای افرادی که خارج از کشور هستند، این کار را به فرد دیگری می سپارد تا به جای خودش فرد مناسبی را به عنوان وکیل اصلی تعیین کند چنین وکیلی که توسط فرد دیگر (غیر مستقیم) انتخاب میشود وکیل مع الواسطه می گویند. امروزه موسسات حقوقی از وکلای بسیاری بهره می‌برند که معمولا هر وکیل در موضوع تخصصی خودی یکی از بهترین وکلا می‌باشد. به طور کلی وکیل می‌تواند تمام جنبه‌های حقوقی و کیفری جرم ارتکابی را بررسی کرده و راحل مناسب را ارائه کند؛ اما مشاور حقوقی قبل از رخ دادن مشکل یا جرم راهنمایی‌های لازم را به شخص مورد نظر ارائه میکند.
این نوع وکالت‌ها محدود به قراردادهای خاصی مانند طلاق، خرید و فروش ملک و… می‌شوند و دارنده وکالت فقط می‌تواند کارهایی را که به او وکالت داده شده انجام دهد. طبق عرف جامعه وکیل به فردی گفته میشود که از طرف شخص دیگری انتخاب شده؛ و وکالت رسیدگی به پرونده او را در دادگاه‌ها و دادسراها بر عهده میگیرد. این شخص باید در آزمون وکالت کانون وکلا یا قوه قضاییه پذیرفته شده باشد و پس از گذراندن دوره کارآموزی در شغل وکالت مشغول به کار شود.
- وکیل کیست؟ وکیل مدافع به شخصی گفته میشود که برای انجام کاری از طرف فرد حقیقی و یا حقوقی، مامور شود و بعد از عقد قرار دارد نماینده آن شخص میشود.
- به چنین وکلایی که در مراجعه قضایی از حقوق کارکنان دولتی دفاع می کنند، وکیل سازمانی می گویند.
- جرایم شخصی به نوعی از جرایم اطلاق میشود که موجب وارد شدن آسیب جسمی یا روحی به افراد دیگر میشود.
- یک وکیل مدافع، مجبور است در راستای حمایت و دفاع از حقوق موکلش، از خودگذشتگی کرده و در برخی جاها حتی ناچار است خود را نادیده بگیرد تا در این بین هیچ حقی ضایع نشود.
اگر وکالت در جلسه دادرسی داده شود، مراتب در صورت‌جلسه قید و به امضاء موکل می‌رسد و چنانچه موکل در زندان باشد، رئیس زندان یا معاون وی باید امضاء یا اثر انگشت او را تصدیق نمایند. در صورتی که وکالت در خارج از ایران داده شده باشد باید به گواهی یکی از مامورین سیاسی یا کنسولی جمهوری اسلامی ایران برسد. به فردی که برای انجام اموری جایگزین فرد دیگری می شود وکیل می گویند که براساس نوع فعالیت و تخصص آن ها در انواع گوناگونی تقسیم می شوند. درصورتی که مؤسسه ی معاضدت قضایی لازم بداند که توضیحاتی از تقاضاکننده بخواهد، مشارالیه به وسیله ی نامه یا اخطار، احضار می شود ولی هرگاه اقامتگاه متقاضی خارج از محل معاضدت قضایی باشد، تحقیقات به وسیله ی یکی از وکلا یا دفتر کل دادگستری محل یا دفتر دادسرای محل اقامت تقاضاکننده به عمل می آید. کسانی که دور از مؤسسه ی مذکور هستند، می توانند به وسیله ی دفتر کل دادگستری اقامت خود را تقاضا نمایند.
تعریف وکالت :
ماده 347 قانون مزبورنیزبه هرمتهمی حق داده است که ازدادگاه درخواست کندوکیلی برای اوتعیین نماید. با بستن قرارداد وکالت، وکیل و موکل در مقابل هم حق و تکلیف یافته، روابط حقوقی، وظایف و مسئولیت های دو طرفه ای را دارا می باشند. قانون اساسی نیزانتخاب وکیل را به عنوان حق طرفین در همه دادگاه ها ،مورد تایید قرارداده است.
در زمینه مسائل حقوقی برای جلوگیری از ضررهای احتمالی مشورت با یک مشاوره حقوقی امری ضروری است. چنین فردی با تسلط به قوانین و تجربه‌ای که دارد کمک میکند تا افراد انتخاب‌های درستی داشته باشند و از ورود خسارت به آنها جلوگیری میکند. 1-وكيل شخصی است كه به جای موكل «كسی كه وكيل را انتخاب می كند و به او وكالت می دهد» امری را انجام میدهد حال وکالت می تواند با سند عادی «غيررسمی» و يا وکالت با سند رسمی «تنظیم شده در دفتر اسناد رسمي» داده شود،. اما با وكالت تنظيمی در دفاتر اسناد رسمی نمی توان به طور مستقيم به دادسراها و دادگاه ها مراجعه و موضوع وكالت مربوط به دادگستری را انجام داد، لیکن می توان در وکالت رسمی حق انتخاب وکیل دادگستری را هم گنجاند که وکیل اول را وکیل مدنی می نامند و وکیل مدنی می تواند با وکیل دادگستری قرارداد منعقد نماید.
اما وکیل پایه دو فقط حق شرکت در آن دسته محاکم کیفری را دارد که به جرائم تعزیری حبس کمتر از ۱۰ سال، شلاق و جزای نقدی و همچنین در محاکم حقوقی پرونده‌های مالی کمتر از ۵۰ میلیون تومان و خواسته‌های غیرمالی به جز اصل نکاح و طلاق و اثبات نسب و نفی نسب، را دارد. شخصی که حقوق و وکالت را آموخته باشد، ولی آزمون وکالت را نداده باشد و دوره کارآموزی را نگذرانده باشد و به صورت اتفاقی به منظور دفاع از حقوق خویشاوندان و خانواده اش وارد دادگاه و مسائل قضایی میشود و وکالت آن ها را بر عهده میگیرد، وکیل اتفاقی می‌گویند. مردم یک جامعه به منظور تحقق اهداف خود و گرفتن حقشان نیاز به راهنمایی، مشاوره و دفاع یک وکیل دارند.
وکالت نامه رسمی
در راستای وکالت تسخیری، وکالت معاضدتی یا انتخابی قرار میگیرد اما برخلاف وکالت تسخیری، این نوع وکالت در امور مدنی (مانند انحصار وراثت و تقسیم ارث، نکاح و طلاق) و برای خواهان دعوا کاربرد دارد. به این صورت که دادگاه شرایط خواهان را بررسی میکند و اگر واقعا شخص توانایی پرداخت حق‌الوکاله نداشته باشد، وی را به کانون وکلا معرفی میکند. وکیل معاضدتی مکلف است با موکل قرارداد حق‌الوکاله تنظیم کند و نسخه‌ای از آن را برای واحد معاضدت قضایی واقع در کانون وکلا ارسال کند و در صورت اتمام دعوا و حاکم شدن موکل یا اخذ محکوم‌به، باید یک پنجم حق‌الوکاله را وصول و به صندوق کانون پرداخت کند مگر اینکه بتواند ثابت کند که دریافت حق‌الوکاله قانونا ممکن نیست . وکیل اداری شخصی است که به موجب یک قرارداد وکالت اداری وکیل کاری شخصی شده است تا در ادارات مختلف، کارهای اداری شخص دیگری را انجام دهد. نکته مهم این است که برای اینکه کسی بتواند وکیل اداری شخصی بشود، نیازی به داشتن سواد حرفه ای حقوقی ندارد و به عبارتی هر کس می تواند وکیل اداری شخص دیگری بشود.
برای شاکی یا متهم توسط دادگاه در پرونده های حقوقی به دلیل عدم تمکن مالی انتخاب می شود و در جرایمی مانند حبس ابد اگر متهم به دادگاه وکیلی معرفی نکند دادگاه وظیفه دارد برای وی یک وکیل اختیار کند و حق الوکاله وکیل تسخیری نیز از قوه قضاییه پرداخت می شود. بعد از گذراندن این دوره، آزمونی با عنوان (اختبار) به صورت کتبی و به همراه مصاحبه علمی شفاهی برگزار میشود، فردی که د راین دو آزمون شفاهی و کتبی قبول شود، می‌تواند در مراسم تحلیف حضور پیدا کند. در این مراسم بعد از تشریفات مربوط و آن شخص سوگند وکالت را بیان میکند و سپس موفق به کسب عنوان وکیل دادگستری یا وکیل پایه یک دادگستری میشود. براساس ماده 2قانون وکالت اشخاصی که دارای معلومات کافی برای وکالت باشنداما پروانه ی وکالت نداشته باشند،میتوانند درسال سه مرتبه با گرفتن جواز وکالت اتفاقی ازکانون مربوط،برای اقربای سببی یا نسبی خودتا درجه دوم ازطبقه سوم وکالت نمایند. هر فرد پس از قبولی در آزمون وکالت و سپری کردن مراحل قانونی کانون وکلا به مدت دو سال نزد یک وکیل با تجربه به کار آموزی می پردازد که طی این مدت می تواند پرونده های سبک را به عهده بگیرد.
طبق اصل 35 قانون اساسی کشورمان، در یک پرونده دعاوی، هر دو طرف می توانند برای داشتن یک وکیل خبره اقدام کنند. چنانچه درگیر یک پرونده دعاوی شده اید، به وکلایی مراجعه کنید که در حوزه مورد نظر تجربه و مهارت بالایی داشته باشند. وکیل به کسی گفته می شود که در رشته حقوق تحصیل کرده، در دوره های مربوط به آزمون وکالت شرکت و نمره قبولی به دست آورده است.
به بیانی دیگر در همه امور اداری و قضایی، نیاز به نماینده قانونی است که در انجام امور نماینده و واسطه آن شخص باشد. ولی بعضی از مردم به دلایلی مانند بضاعت مالی، وکیلی برای دفاع اختیار نمی‌کنند. به همین دلیل بر اساس قانون دادرسی، تمام افرادی که در امور قضایی به مسئله ای برخورد کرده اند، باید از وکیلی راهنمایی و مشاوره بخواهند و وکیلی اختیار کنند که در مراجع قضایی نماینده آن ها باشد. کسانی که کارشناسی ارشد در یکی از رشته های حقوق، حقوق جزا، حقوق خانواده، حقوق کیفری، مدیریت بازرسی، مدیریت دادگستری و… داشته باشند، میتوانند در آزمون وکالت شرکت کرده و پس از قبولی در این آزمون و فعالیت کارآموزی، فعالیت خود را به عنوان بهترین وکیل پایه یک کرج آغاز کنند.