همچنین وکلا به دو نوع پایه یک و دو یا کارآموز وکالت تقسیم می‌شوند که تفاوت چندانی با یکدیگر نداشته و این تمایز بیشتر مربوط به حوزه اختیارات در جرائم کیفری و سابقه کاری می‌باشد. به طور کلی وکیل فردی است که از سوی شخصی دیگر، اعم از حقوقی یا حقیقی به موجب عقد قرارداد وکالت برای انجام کاری مأمور شود. وکالت یک عقد جایز است که در چارچوب مقررات قانون مدنی منعقد میشود و طرفین آن وکیل و موکل نامیده می‌شوند.
وکالت تسخیری یا وکالت انتخابی نوعی از وکالت است که از طرف دادگاه در امور کیفری به منظور برابری موقعیت متهم و دادستان برای نتیجه‌ی عادلانه‌ی آن و دفاع از حقوق متهم به وکلای دادگستری ارجاع میشود. دامنه‌ی اختیارات وکیل تسخیری با وکیل تعیینی تفاوتی ندارد و تنها در مرجع تعیین‌کننده متفاوت است. در واقع زمانی که هیچ وکیلی برای دفاع از حقوق متهم به پرونده وارد نشده است، دادگاه از میان وکلای دادگستری وکیلی را به صورت رایگان در اختیار متهم قرار می دهد. همانطور که بیان نمودیم یکی از وظایف مهم کانون وکلای معاضدت قضایی این است که به وسیله ی وکلای عضو کانون انجام می گیرد.
در شرایط دیگری شما می‌توانید شخص دیگری را که وکیل دادگستری نباشد، به‌عنوان وکیل خود انتخاب کنید که به این شخص وکیل اتفاقی می‌گویند. بتواند تمامی خدمات حقوقی لازم از جمله مشاوره حقوقی، پذیرش وکالت، تنظیم دادخواست و شکوائیه و نیز انواع لایحه و اظهارنامه و … را از ابتدا تا انتها انجام دهد. وکیل کیفری در اموری که نیاز به اقامه دعوی کیفری مانند سرقت، خیانت در امانت، کلاهبرداری، انتقال مال غیر، جعل، استفاده از سند مجعول و … به فعالیت می پردازد. در حال حاضر، در هر کدام از حوزه‌های فوق وکیل آقا و یا خانم متخصص به فراوانی وجود دارد و افراد براساس علاقه و میل خود می‌توانند در پرونده های مختلف وکیل خانم و یا آقا انتخاب کنند.
وکیل پایه یک دادگستری، نوعی از نماینده حقوقی است که به موجب اخذ پروانه وکالت از کانون وکلای دادگستری، صلاحیت حضور در مراجع قضایی و دفاع از موکل خود بر اساس موازین قانونی را دارد. وکیل پایه یک دادگستری برای اخذ پروانه پایه یک وکالت، پس از قبولی در آزمون وکالت می‌بایست یک دوره کارآموزی وکالت را به مدت دو سال سپری کند. در این دوره، کارآموز وکالت با حضور در انواع دادگاه‌ها و دادسرا و مطالعه انواع پرونده ها و دعاوی تجربه کسب می‌کند و پس از طی این دوره و قبول شدن در آزمون اختبار، به عنوان وکیل پایه یک دادگستری شناخته میشود. وکیل پایه یک دادگستری، بهترین نماینده حقوقی و آگاه به انواع دعاوی حقوقی و کیفری است. وکیل قضایی به وکیلی گفته میشود که پروانه وکالت داشته و به همین علت حق وکالت از اشخاص را در دادگاه‌ها و سایر مراجع قضایی دارد. برای اینکه شخصی بتواند وکیل قضایی شود، باید در رشته حقوق تحصیل کرده و پس آن با قبولی در آزمون وکالت، از کانون وکلای دادگستری یا مرکز امور وکلا و کارشناسان قوه قضائیه، پروانه وکالت دادگستری دریافت کند.
در تعریف دیگری که برای وکیل ارائه شده، وکیل به فردی گفته می شود که از طرف یک شخص حقیقی و یا حقوقی برای انجام یک موضوع مهم مامور شده است. معمولا وقتی دعوایی بین دو طرف اتفاق می افتد، چنانچه مساله ای که باعث اختلاف طرفین شده باشد، واجد پیچیدگی هایی باشد، هر دو طرف می توانند وکیل حقوقی انتخاب کنند. او باید اطلاعات حقوقی مورد نیاز را در اختیار اشخاص قرار دهد، متن قراردادها را تنظیم کند و بر روند عقد آنها نظارت داشته باشد.
- از این رو کسانی که قدرت پرداخت حق الوکاله ندارند می توانند از کانون وکلا یا هیئت اجرایی ماده 2 آیین نامه اجرایی ماده 187 و یا از روسای حوزه قضایی تقاضای وکیل معاضدتی نمایند به این شرط که دعوی واقعی بوده و راجع به شخص متقاضی باشد.
- در دعاوی مالی و دعاوی که موضوع آنها اموال است، مانند دعاوی چک، سفته و بیشتر دعاوی ملکی، حق‌الوکاله براساس ارزش مال مورد دعوا دریافت میشود و کاملاً براساس توافق بین وکیل و موکل، شرایط دعوا، سختی یا آسانی و نیز رفت و آمد وکیل تعیین میشود.
- در واقع زمانی که هیچ نماینده ای برای دفاع از حقوق متهم به پرونده وارد نشده است، دادگاه از میان وکلای دادگستری، جانشینی را به صورت رایگان در اختیار متهم قرار می دهد.
- گزارش‌ها باید حداکثر ظرف دو هفته از تاریخ جلسه دادگاه، به صورت منظم جمع‌آوری، تایپ یا پاک‌نویس شده و در مهلت‌های اعلامی، تسلیم کمیسیون شود.
- در دنیای امروز، هر کسی ممکن است در برهه‌ای از زمان، به هر دلیلی درگیر مسائل و مشکلات کیفری شود و با توجه به اینکه این مشکلات به صورت مستقیم با جان و مال و آبرو و حیثیت افراد در ارتباط است، لازم است بدانیم که در صورت درگیر شدن با چنین مشکلاتی بهتر است به وکیل کیفری مراجعه کنیم.
در واقع کارآموزان وکالت می‌توانند فعالیت کنند، اما داوطلبان مرکز مشاوران پس از قبولی در آزمون تستی وارد مرحله مصاحبه می‌شوند و پس از مرحله‌ی مصاحبه تحقیقات وارد دوره‌ی کارآموزی وکالت شده که در مدت کارآموزی حق فعالیت کاری در این زمینه را تا قبل از آزمون سال 98 نداشتند و صرفاً باید به کارآموزی می‌پرداختند. بعد از پایان مرحله‌ی کارآموزی، کارآموزان وکالت پروانه‌ی پایه دو دریافت می‌کردند و پس از دو سال می‌توانستند پروانه پایه یک دریافت نمایند. اما در سال 98 نحوه دریافت پروانه پایه یک وکالت در مرکز مشاوران قوه قضاییه با تغییرات قابل توجهی روبرو شده است.
موسسه حقوقی دادآرمان در
1- اگر وکالت‌نامه غیررسمی یا عادی در ایران تنظیم شده باشد، وکیل می‌تواند ذیل وکالت‌نامه تأیید کند که وکالت‌نامه را موکل شخصاً در حضور او امضا یا مهر کرده یا انگشت زده است. در دعاوی مالی و دعاوی که موضوع آنها اموال است، مانند دعاوی چک، سفته و بیشتر دعاوی ملکی، حق‌الوکاله براساس ارزش مال مورد دعوا دریافت میشود و کاملاً براساس توافق بین وکیل و موکل، شرایط دعوا، سختی یا آسانی و نیز رفت و آمد وکیل تعیین میشود. بعد از پایان وکالت وکیل و یا در مواقعی که پرونده از دست وکیل گرفته شد، وکیل باید این اسناد، اموال و وجوه را به طور کامل به موکل برگرداند.
مراجع تقاضای وکیل رایگان
طبق قانون آیین دادرسی مدنی وکلاء متداعیین باید دارای شرائطی باشند که به موجب قوانین راجع به وکالت در دادگاه‌ها برای آنان مقرر گردیده است و وکالت ممکن است، به موجب سند رسمی یا غیر رسمی باشد. ما میخواهیم به مفهوم کلمه وکیل و اینکه در حقوق ایران وکالت به چند صورت انجام میگیرد و شکل های مختلف آن بپردازیم و به طور کلی بگوییم که وکالت چیست و وکیل کیست؟ شما ممکن است با شنیدن نام وکیل یا وکالت اکثر افراد به یاد وکیل دادگستری یا و کالت در دعاوی و دادگاه بیفتند. اما عقد وکالت معنای گسترده تری دارد و لزومی ندارد آن شخص که وکیل واقع میشود حتما وکیل دادگستری باشد. براساس صلاح دید دادگاه و تشخیص کمیسیون کانون وکلا، برای او به صورت رایگان وکیل در نظر گرفته می شود تا بتواند از حقوق وی در دادگاه دفاع کند، به چنین وکیلی که با این روش انتخاب می شود وکیل معاضدتی می گویند.
مرکز پاسخگویی به سوالات حقوقی
مشاوره حقوقی تلفنی در مواردی کاربرد دارد که موضوع نیازمند بررسی اسناد و مدارک طرفین نباشد برخی از دعاوی و مشکلات حقوقی نیازمند بررسی اسناد و مدارک است بدیهی است در دعاوی سنگین مانند دعاوی املاک و دعاوی مربوط به تعهدات، بررسی مدارک و مستندات بسیار ضروری بوده و لذا نمی‌توان به صرف مشاوره حقوقی تلفنی اکتفا نمود. 8- بعد از احراز و تشخیص انجام وظایف توسط کارآموز، وی باید برای آزمون اختبار آماده شود و بعد از قبولی در این آزمون و انجام مراسم تحلیف و یاد کردن سوگند پروانه وکالت پایه یک را دریافت می‌نماید. آزمون اختبار دارای دو مرحله کتبی و شفاهی بوده که اگر فرد در هر دوی آنها نمره قبولی را کسب نماید، کانون وکلا او را برای حضور در مراسم تحلیف (سوگند خوردن) مجاز می‌دانند. البته افرادی که در دوره کارشناسی فارغ التحصیل شدند، پس از قبول شدن در آزمون وکالت می‌توانند دفتر کاری خود را تاسیس کنند ولی از سمت دادگستری در گرفتن پرونده هایی مثل جنایی و کیفری محدودیت هایی دارند. اهمال،قصور وتقصیروکلای دادگستری درانجام وظایف خویش عمدتا تخلف انتظامی شمرده میشود وبنابراین مستوجب تعقیب انتظامی وتحمل کیفرانتظامی است،افزون برآن،ممکن است ازنظرمدنی وحتی کیفری موجب مسئولیت وکیل شود. ازجمله اینکه وکلا مکلفند درهنگام محاکمه حضورداشته باشند.مگراینکه دارای عذرموجه باشند.که این موارد درماده 41قانون آیین دادرسی مدنی ذکرشده است.